De 25 werken die je gezien moet hebben | 5
Museum Hof van Busleyden is op dit moment gesloten voor restauratie. In de lente van 2024 heropent het museum met een hernieuwde vaste opstelling en de tentoonstelling Ridders van het Gulden Vlies . Blijf op de hoogte van het museumaanbod.
De werkzaamheden van de Mechelse begijnen
Anoniem
17de eeuw
Een vogelperspectief op het oude Mechelse begijnhof wordt op dit schilderij omgeven door 46 tafereeltjes. Het oude begijnhof bevond zich buiten de stadsmuren. Het werd in 1578 met de grond gelijk gemaakt en verplaatst naar de binnenstad. Elk van de omringende scènes verbeeldt een van de dagelijkse bezigheden van de Mechelse begijnen. Onder ieder tafereel staan twee regels duiding. De eerste zin geeft aan welke activiteit wordt uitgevoerd door telkens twee begijntjes, de tweede verwijst naar de spirituele beloning voor de taak in kwestie. Zo staat er bijvoorbeeld ‘Suster sijdy besich met roosenhoeden te maeken / aerbeyt om totten maechden croon te geraken’.
Vermoedelijk ontstond het schilderij in de loop van de zeventiende eeuw en baseerde de schilder zich voor het vogelperspectief op het Mechelse stadsplan dat Jan Van Hanswijck in 1594 vervolledigde.
Dit schilderij hing vroeger in de trappenhal van het Onze-Lieve-Vrouwgasthuis in de Keizerstraat in Mechelen. Een tweede, licht afwijkend exemplaar bevond zich in de woning van de directeur van het Oude Liedengesticht maar ging helaas verloren (voor 1943). De Mechelse kanunnik Jan Schoeffer maakte eveneens een album met aquarellen van het schilderij. Het wordt vandaag bewaard in het stadsarchief van Mechelen. Het blijft voorlopig een mysterie hoe dit schilderij in de collectie van het Onze-Lieve-Vrouwgasthuis terecht is gekomen.
___
FICHE
Titel: Werkzaamheden van de Mechelse begijnen
Objectnaam: schilderij
Vervaardiger: anoniem
Datering: 17de eeuw
Materiaal: olieverf op doek
Afmetingen: 134,0 x 175,5 cm
Inventarisnummer: OCMW S0059
Herkomst: In 1993 werd dit werk door het OCMW in beheer aan de stad Mechelen gegeven.BIBLIOGRAFIE
Hannah Iterbeke, ‘Cultivating Devotion: The Sixteenth-Century Enclosed Gardens of the Low Countries’, IKON: Journal of Iconographic Studies 10 (2017): 237-250.
L.J.M. Philippen, ‘Begijnen-werkzaamheden naar een schilderij in ’t Mechelsch begijnhof’. In: Willy Godenne (red.), Prosper Verheyden gehuldigd ter gelegenheid van zijn zeventigsten verjaardag 23 October 1943. Mechelen, 1943: 51-70.
Paul Vandenbroeck, Hooglied: De Beeldwereld van Religieuze Vrouwen in de Zuidelijke Nederlanden vanaf de 13de eeuw. Brussel/Gent, 1994: 254-255.
Xander van Eck, ‘Between Restraint and Excess: The Decoration of the Church of the Great Beguinage at Mechelen in the Seventeenth Century’, Simiolus: Netherlands Quarterly for the History of Art 28 (2000): 129-162.
