De Bourgondische hertog Jan zonder Vrees (1371-1419) is sober, maar rijkelijk uitgedost, in een met bont afgezette zwarte mantel, een kleur die onder de hertogen van Bourgondië modieus wordt. Hij zit wellicht geknield op een bidstoel. Daarover is een wapenkleed gedrapeerd met de lelie van het Franse koningshuis Valois. Ervoor hangt een wapenschildje met de Vlaamse leeuw. Het ene toont de afkomst van de hertogen van Bourgondië, het andere verwijst (al dan niet bewust) naar hun toekomst in het rijke Vlaanderen.

Het portretje wordt gedateerd rond 1450, maar zou teruggaan op een origineel van rond 1415. Dat maakt dit tot een bijzonder vroeg portret. Het oudst bewaarde individuele portret in de Westerse schilderkunst sinds de Oudheid is van de Franse koning Jan de Goede, de grootvader van Jan zonder Vrees, en dateert van rond 1360 (Louvre, Parijs). Hij staat erop afgebeeld in profiel, zoals vorsten op munten uit de Oudheid. Jan zonder Vrees daarentegen heeft zijn gezicht en romp driekwart naar ons toegekeerd. Die pose komt minder streng over en zal terugkomen op de meeste latere portretten van de Bourgondische hertogen.

Titel: Jan zonder Vrees, hertog van Bourgondië

Objectnaam: schilderij

Vervaardiger: anoniem

Datering: ca. 1450

Materiaal: olieverf op paneel

Afmetingen: 34 × 26,7 com

Herkomst: Langdurige bruikleen van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen (Inv. 540)