De speld op de hoed van de afgebeelde persoon is de sleutel tot de betekenis van dit portret. Omgeven door de inscriptie [S]ANCTA MARGARITA ORA PR[O NOBIS] staat een vrouw met een draak. Dit is de heilige Margaretha van Antiochië. De speld (wellicht een pelgrimsinsigne) is hoogstwaarschijnlijk in het portret verwerkt om de bestemmeling, Margareta van Oostenrijk, gunstig te stemmen. Met succes blijkbaar want de schilder van het werk, Jan Mostaert (ca. 1475 – 1555/56) uit Haarlem, kreeg er in 1521 vanwege de regentes een bedrag voor uitbetaald. Mostaert werkte in deze jaren regelmatig voor Margareta maar lijkt nooit officieel hofschilder te zijn geweest.

Margareta zal vooral gecharmeerd zijn door de persoon die is afgebeeld: Philibert van Savoye, haar derde echtgenoot, die in 1504 overleden is (dus bijna 20 jaar voor dit portret is gemaakt). Margareta cultiveerde de nagedachtenis aan Philibert - uit rouw, maar ook omdat haar status als weduwe haar positie als onafhankelijke vrouw garandeerde.

Dit is waarschijnlijk een (eigentijdse) kopie naar een meer uitgebreide versie van dit portret die vandaag te zien is in het museum van Santa Cruz in Toledo en die behoort tot de collectie van het Prado.

Titel: Portret van Filibert II, hertog van Savoye

Objectnaam: schilderij

Vervaardiger: Jan Mostaert (ca. 1475 – 1555/56) (kopie naar)

Datering: na 1521, bovenaan links : vals monogram van Lucas I Cranach en jaartal 1515

Materiaal: olieverf op paneel

Afmetingen: 45 x 33 cm

Herkomst: Langdurige bruikleen van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Brussel (inv. 1378)

Maryan W. Ainsworth and Keith Christiansen, From van Eyck to Bruegel : early Netherlandish painting in the Metropolitan museum of art. New York, 1998: 401.

Dagmar Eichberger (red.), Dames met klasse. Margareta van York, Margareta van Oostenrijk. Leuven, 2005: 176.