Erfgoeddagblog 1: IKA glasatelier en het Mechelse Stadsarchief

In het Mechelse Stadsarchief werd recent een bijzonder boek als topstuk erkend: een 17^de eeuws modelboek voor Mechelse glazeniers. Wie zich “meester-glazenier” of “meester-glazenmaker” wilde noemen moest een jarenlange opleiding volgen. Met als finale test: het afleggen van de meesterproef. Een verplicht werkstuk dat je aan het ambachtsbestuur moest voorleggen. Pas na de goedkeuring van dat ‘proefstuk’ werd je erkend als meester in je vak en mocht je het ambacht uitoefenen. Bij de Mechelse glazeniers hield dat het maken van een glasraam in en dit volgens één van de opgelegde ontwerpen uit het modelboek van het ambacht.

Vandaag is het glasambacht nog steeds actief in Mechelen, in de glasafdeling van het Instituut voor Kunst en Ambacht, of kortweg IKA. De glasdocenten en –cursisten zijn geen glazeniers. Ze maken geen glasramen, maar werken wel met alle andere mogelijke vormen van glasbewerking: met koude technieken als zandstralen, graveren, slijpen en polijsten. En warme technieken als schilderen op glas, fusen, slumpen, vormsmelten, pate de verre, … 

‘Wat zou er gebeuren als we docenten en leerlingen het originele modelboek zouden tonen?’, vroegen we ons af. Inmiddels zijn we enkele maanden verder en zijn de glascursisten van start gegaan. Docenten Sandra en Jeroen selecteerden drie glastechnieken, waar de leerlingen van het eerste tot en met het vijfde jaar mee aan de slag gaan. De 17^e eeuwse glas-in-loodontwerpen komen opnieuw tot leven door middel van glas blazen, gieten en fusen (samensmelten). Een unieke gebeurtenis, want normaal focust de opleiding op begeleiding van individueel werk. Technieken leren wordt niet gezien als doel, maar als middel. Voor de eerste keer wordt eenzelfde opdracht opgelegd aan alle leerlingen. Doet het een belletje rinkelen? Net als het modelboek bewijzen de leerlingen hun kunde op basis van een opdracht uit het Mechelse modelboek.

Benieuwd hoe deze 21^e eeuwse interpretaties van het 17^de eeuwse modelboek zich verder ontwikkelen? Op Erfgoeddag zet de glasafdeling van het IKA zijn deuren open. Kom van dichtbij bekijken hoe de laatste afwerkingen van deze boeiende samenwerking voltooid worden in de atelier, of ontdek de tentoonstellingen ‘Hoe maakt u het’ en ‘Besloten Hofjes in glas’. 

Je kan ook komen luisteren naar docente Sandra De Clerck zelf in het praatcafé van Museum Hof van Busleyden. Glas is zoveel meer dan een alledaags product. Weinigen onder ons kennen de complexe en rijke geschiedenis er van. Sandra De Clerck vertelt over de grillige weg van glas doorheen de tijd.

Erfgoeddag zondag 28 april

10:00 – 18:00 demonstratie ‘Glasblaasatelier aan de slag’, IKA, Veemarkt 39

10:00 – 18:00 tentoonstellingen ‘Hoe maakt u het’ en ‘Besloten Hofjes in glas’, IKA, Veemarkt 39

14:30 - 14:45 praatcafé door Sandra De Clerck, Museum Hof van Busleyden, Frederik de Merodestraat 65

Meer weten?

- het hele programma van de komende Erfgoeddag

- Over het modelboek uit het Stadsarchief

- Bezoek de lezing van Sandra De Clerck tijdens Soirée Muzé