De 25 werken die je gezien moet hebben | 4

Museum Hof van Busleyden is op dit moment gesloten voor restauratie. In de lente van 2024 heropent het museum met een hernieuwde vaste opstelling en de tentoonstelling Ridders van het Gulden Vlies . Blijf op de hoogte van het museumaanbod.

De dans der deugden

Anoniem

Inscriptie onderaan duidt op 1545

Twaalf vrouwelijke figuren, elk vergezeld door een inscriptie en een bloem, reiken elkaar de hand. Rechtverdicheijt, Gheloeve, Hope, Die liefde goeds, … ieder van deze personificaties stelt een christelijke deugd voor. Samen vormen ze een omheining rond een zegenende Christus, een soort van besloten hof. De tekst onderaan stelt: ‘Den dans der dueghden aenmerckt hier claer Die als ghestustere (sic) tsamen schooene Ihesum hueren brijdegoem neemen waer Om hem te (c)rijghen tot hueren looene 1545’.

Het schilderij van de dans der deugden, ook wel maagdendans genoemd, is een vroeg voorbeeld van een schilderij op doek. Hoewel de kunstenaar anoniem blijft, werd het vermoedelijk in Mechelen gemaakt. Deze stad was in de zestiende eeuw een bekend productiecentrum van (goedkope) schilderijen op linnen. Karel van Mander (1548-1606) schrijft een halve eeuw later dat er in Mechelen meer dan 150 winkels van Doeck-schilders zijn. Daarnaast doet ook het popperige uiterlijk van de maagden (hoog voorhoofd, amandelvormige oogleden en pruillipjes) denken aan de kleine Mechelse houten beeldjes (Poupées de Malines) die op grote schaal in deze stad werden vervaardigd.

___

FICHE

Titel: De dans der deugden

Objectnaam: schilderij

Vervaardiger: anoniem

Datering: 1545?

Materiaal: olieverf op doek gemaroufleerd op paneel

Afmetingen: 84,0 x 112,5 cm

Inventarisnummer: OCMW S0024

Herkomst: Hing aan het einde van de negentiende eeuw in de werkkamer van het Onze-Lieve-Vrouwgasthuis, Mechelen. In 2000 werd dit werk door het OCMW in beheer aan de stad Mechelen gegeven.

BIBLIOGRAFIE

Heidi De Nijn, 800 jaar Onze-Lieve-Vrouwegashuiszusters: Uit het erfgoed van de Mechelse gasthuiszusters en het OCMW. Mechelen, 1998: 77-78.

Hannah Iterbeke, ‘Cultivating Devotion The Sixteenth-Century Enclosed Gardens of the Low Countries’. In: IKON: Journal of Iconographic studies 10 (2017): 237-250.

Andrea Pearson, Gardens of Love and the Limits of Morality in Early Netherlandish Art.Leiden/Boston, 2019: 148.

Stefan Vandenberghe, Inventaris van het kunstpatrimonium van het Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn en van het O.L.Vrouwgasthuis (Zusters Augustinessen) te Mechelen. Ongepubliceerde verhandeling, 1980: 11.

Paul Vandenbroeck, Hooglied: De Beeldwereld van Religieuze Vrouwen in de Zuidelijke Nederlanden vanaf de 13^de eeuw. Brussel/Gent, 1994: 252.

Prosper Verheyden, ‘De Maagdendans’. In: Handelingen van de Koninklijke Kring voor Oudheidkunde, Letteren en Kunst van Mechelen 27 (1922): 89-116.

___

Heb je nog opmerkingen of aanvullingen bij dit stuk? Neem contact met ons op.

De 25 werken die je gezien moet hebben | 4

Volg ons op

De dans der deugden

Anoniem

FICHE

BIBLIOGRAFIE

Museum Hof van Busleyden

Extra