Collectiewaardering

Als landelijk erkend museum hebben we vijf belangrijke basisfuncties:

• presenteren en toeleiden
• herkennen en verzamelen
• behouden en borgen
• onderzoekenparticiperen

Dat herkennen, verzamelen, behouden en borgen doen we binnen onze collectiewerking. De collectie van Museum Hof van Busleyden telt intussen duizenden stukken die we zo goed mogelijk willen behouden en borgen voor de toekomst.

Om zo verantwoord mogelijk om te gaan met onze collectie, is het nodig om die te waarderen. Dat wil zeggen: onderzoeken en bekijken welke waarde de collectiestukken hebben voor het museum, nu en in de toekomst. Horen alle collectiestukken wel thuis in ons museum? Hebben we zoveel verschillende werken nodig? Verzamelen we alles wat uit Mechelen komt, of verzamelen we op een andere thematische manier?

Waarom waarderen we onze collectie?

Enkele jaren geleden startte Museum Hof van Busleyden met het waarderen van zijn collecties. Waarderen is een proces waarbij we op zoek gaan naar de eigenlijke waarde van onze collectiestukken: we onderzoeken hun herkomst, bekijken hun huidige staat en gaan na of ze nog in onze collectie passen. Om dat te kunnen doen, leggen we waarden en criteria vast waaraan de erfgoedstukken in onze collectie moeten voldoen. Het traject van waardering is een belangrijk onderdeel van ons collectiebeheer. Het zorgt ervoor dat we volgens bepaalde criteria aankopen doen en schenkingen accepteren, en met een kritische blik naar de collectie kijken die jarenlang is verzameld.

Ontzamelen en herbestemmen

Waarderen leidt in sommige gevallen tot ontzamelen. Dat wil zeggen dat we collectiestukken een nieuwe thuis geven bij een andere organisatie, instelling of nieuwe eigenaar waar het beter past. Dat heeft meerdere voordelen: het maakt ruimte in ons depot en werking, en geeft bovendien een nieuw leven aan stukken die elders wel getoond kunnen worden. Denk maar aan een collectiestuk dat in Museum Hof van Busleyden geen plaats heeft maar wel in de vaste opstelling van een ander museum kan staan. Waarderen wordt zo een duurzame praktijk die resulteert in een beter behoud en beheer van de collectie. We doen dat volgens strikte regels en in overleg met andere collegamusea.

Omdat we zoveel stukken in onze Mechelse collectie hebben, kunnen we niet de hele collectie in één keer waarderen. Daarom delen we het proces op in verschillende fases. De deelcollecties die qua thema al een geheel vormen, zoals de meubel- of folklorecollectie, waarderen we gelijktijdig.

Een betere match dankzij herbestemming

Het waarderingstraject bij onder meer onze meubelcollectie, die zo’n 450-tal stukken telt, loopt al enkele jaren. Onze experten onderzoeken daarbij systematisch welke stukken deel uitmaken van de kerncollectie van Mechelse meubels. Voor werken die daar niet helemaal in passen, gaan we op zoek naar een nieuwe eigenaar.

Zo kreeg de chaise longue van Linde Hermans een nieuwe thuis bij het Design Museum in Gent. De stoel waarmee de meubelmaakster in 2000 de Mechelse wedstrijd De Stoel won, maakt al meer dan 20 jaar deel uit van de meubelcollectie. In 2021 ging de ligzetel naar Gent als deel van de tentoonstelling 10 Years Muller Van Severen. Daarop besloot het museum om de stoel te schenken aan het Design Museum, omdat de designklassieker daar beter past binnen de collectie.

Brede waaier aan mogelijke nieuwe eigenaars

De komende jaren werkt het museum verder aan de waardering van de collectie. Voor stukken die herbestemd worden, zoekt het museum een nieuwe eigenaar. In eerste instantie zijn dat organisaties die al een collectie beheren, denk aan musea en archieven. Daarna kijken we naar educatieve instellingen, verenigingen en andere organisaties. Tot slot komen ook private eigenaars in aanmerking, die het object aan het publiek kunnen tonen; of zelfs hedendaagse kunstenaars, die één of meerdere objecten kunnen verwerken in een installatie. Het behoud van de integriteit en toegankelijkheid van het object of de deelcollectie staan steeds voorop. Pas wanneer al deze pistes uitgeput zijn, kan worden beslist om een object af te stoten.

Voor de meubel- en folklorecollecties zal de waardering wellicht duren tot einde 2023. Nadien zetten we het traject verder met andere delen van onze collectie. Zo wordt waarderen een integraal deel van onze collectiewerking.