Museum Hof van Busleyden | Museum in Mechelen

De 25 werken die je gezien moet hebben | 17

Vanaf maart 2022 ondergaat het stadspaleis een grondige restauratie. De vaste opstelling is op dit moment niet toegankelijk. Lees meer over de restauratie.

Blazoen van de Rederijkerskamer "De Violieren"

Sebastiaan Vranckx, Frans (II) Francken

ca. 1620

 

 

Op 3 mei 1620 organiseerde de Mechelse rederijkerskamer De Peoene een groot feest. Rederijkerskamers van overal uit de Nederlanden konden prijzen winnen in drie categorieën: blazoenen, refreinen en liederen. Dit is het blazoen (een soort van wapenschild) waarmee de Antwerpse kamer De Violieren eerste prijzen wegkaapte voor originaliteit en uitvoering. Er staat een rebus op afgebeeld. De namen van de afgebeelde figuren en voorwerpen vormen  volgende tekst:
 
Iupiter hemel-voorst, wilt ons duer Pallas stieren
Voor Pegasus fonteyn : stelt Reden int lammoen,
Apelles kinders bly, commen met violieren,
Bruer-lijck tooghen haer jonst, ter liefde die Peoen
 
Zowel het blazoen als de transcriptie van de rebus zijn opgenomen in De schadt-kiste der philosophen ende Poëten, een verslag van het Mechelse rederijkersfeest met bundeling van de inzendingen, die de Mechelse drukker Hendrick Jaye in 1621 op de markt bracht. Onder het blazoen staat ‘Leeft in rust’, de lijfspreuk van de auteur van de rebus, Jan Goossens. Het blazoen werd geschilderd door Sebastiaan Vrancx en Frans Francken II. Dezelfde kunstenaars werkten ook mee aan het blazoen, waarmee De Violieren twee jaar eerder al een blazoenfeest wonnen in Antwerpen (KMSKA, inv. 366). Vrancx was lid van De Violieren en naast schilder ook dichter en toneelschrijver.
 
 

 

___

 

FICHE

Titel: Blazoen van de Rederijkerskamer "De Violieren" van Antwerpen voor het Landjuweel georganiseerd te Mechelen in 1620 door de Sint Jansgilde, bijgenaamd De Peoene

Objectnaam: schilderij

Vervaardiger: Sebastiaan Vranckx, Frans (II) Francken

Datering: ca. 1620

Materiaal: olieverf op paneel

Afmetingen: 60,5 cm x 60,5 cm

Inventarisnummer: S0235.01

Herkomst: In 1891 aangekocht van de heer Van den Corput
 
 
 

BIBLIOGRAFIE

Harry de Kok en Marcel Gielis, ‘Schilderkunst, poëzie en muziek op het Mechelse rederijkersfeest van 1620’, Provinciale Commissie voor Geschiedenis en Volkskunde. Jaarboek 16 (2004-2005): 69-78.

Hubert Meeus, 'De Schadtkiste der Philosophen ende Poëten'. In: P. Delsaerdt e.a., Polyanthea. Dertig en enige hoogtepunten uit de collecties van de UFSIA. Antwerpen, 1995.

Willem van Melckebeke, Geschiedkundige aenteekeningen rakende de Sint-Jans-Gilde, bygenaemd De Peoene. Mechelen, 1862.

Marc van Vaeck, ‘"De Schadt-Kiste der philosophen ende poeten" (Mechelen 1621): een blazoenfeest aan de vooravond van het einde van het Bestand’, De zeventiende eeuw 8 (1992) 1: 75-83.

Catalogus van de retrospectieve tentoonstelling van het tooneelleven te Mechelen. Mechelen, 1927.

De schadt-kiste der philosophen ende poeten waer inne te vinden syn veel schoone leerlycke [!] blasoenen, refereynen ende liedekens gebracht ende gesonden op de Peoen-camere binnen Mechelen [...] geprononciert ende gesonghen op [...] den 3. mey vanden iaere 1620 .... Mechelen: Hendrick Jaye, 1621. 

 
 

___

 

Heb je nog opmerkingen of aanvullingen bij dit stuk? Neem contact met ons op.

 

 

 
Hof Van Busleyden logo

Museum Hof van Busleyden

Frederik de Merodestraat 65
2800 Mechelen
Openingsuren

Extra

Tobania